وقتی SIEM فقط یک تصویر مبهم روی مانیتور SOC است

طراحی SIEM واقعی: ۶ گام از تصویر مبهم تا سامانه اثربخش امنیتی

اگر SIEM قرار است چیزی بیشتر از یک نمودار رنگی روی مانیتور SOC باشد، باید با نگاه سیستمی طراحی شود؛ نه با نصب سریع یک نرم‌افزار آماده.

۱. تعریف اهداف امنیتی واقعی، نه فانتزی

SIEM باید اهدافی روشن، سنجش‌پذیر و قابل پیاده‌سازی داشته باشد، نه صرفاً برای ممیزی یا نمایش. مثال‌هایی از اهداف واقعی:

• MTTD کمتر از ۵ دقیقه
• تشخیص تهدیدهای داخلی با UEBA
• پوشش NIST 800-53، GDPR و الزامات افتا

۲. معماری را بر اساس واقعیت، نه کاتالوگ فروش، طراحی کنید

معماری SIEM باید متناسب با منابع سازمان، حجم لاگ، نیاز ذخیره‌سازی و KPIهای عملیاتی باشد.

• جمع‌آوری لاگ: Agent، Syslog، API
• پردازش و نرمال‌سازی: CEF، JSON، LEEF
• Correlation بر پایه MITRE ATT&CK
• ذخیره‌سازی: Kafka، Hadoop، ELK
• گزارش‌گیری و داشبورد: PCI-DSS، ISO 27001

۳. Use Caseهای امنیتی، قلب تپنده SIEM

Use Caseها باید بر اساس تهدید واقعی، رفتار کاربران و ارزش دارایی‌ها طراحی شوند؛ نه بر اساس Ruleهای آماده فروشنده.

• دسترسی غیرمجاز در ساعات غیرکاری
• Data Exfiltration از طریق FTP یا ایمیل
• Privilege Escalation و حرکت جانبی

۴. بدون Playbook، پاسخ‌دهی فقط یک رویاست

پاسخ‌دهی ساختاریافته به هشدارهای SIEM نیازمند Playbook عملیاتی برای هر Use Case است. مثال‌ها:

• طبقه‌بندی Incidents از L1 تا L3
• اقدامات خودکار: قرنطینه، بستن حساب
• Post-Incident Analysis و Lessons Learned

۵. آموزش تیم، مهم‌تر از انتخاب ابزار

SIEM بدون تیم آموزش‌دیده، صرفاً یک سیستم هشداردهی کور خواهد بود. تیم SOC باید تمرین‌دیده، بروز و درگیر عملیات باشد.

• Fire Drillهای ماهانه
• Tabletop Exercise با تیم‌های شبکه و امنیت
• بروزرسانی Ruleها با CTI Feeds

۶. پایش و بلوغ مستمر؛ پایان ندارد

بلوغ SIEM یک مسیر پیوسته است، نه یک نقطه پایان. سنجش، بازطراحی و بهبود باید مداوم باشد.

• مدل‌های بلوغ SANS، Gartner
• تحلیل شکاف Use Case با تهدید واقعی
• کاهش False Positive با یادگیری ماشین